Cây chùm ngây là gì, công dụng, cách trồng ra sao?

Không phải ai cũng biết chùm ngây là gì mặc dù loài cây này chứa nhiều dưỡng chất tốt cho sự phát triển của cơ thể, được các chuyên gia dinh dưỡng đánh giá cao. Độ phổ biến của chùm ngây chưa nhiều, đặc biệt là những thông tin chi tiết hơn như công dụng và cách trồng.

Chùm ngây là gì?

Chùm ngây (hay còn được biết đến với tên gọi Moringa) là giống cây thân gỗ, chiều cao của cây trưởng thành có thể lên tới 5 – 6 m. Tất cả các bộ phận của cây, từ thân, lá, hạt, đến quả, rễ, hoa đều có giá trị dinh dưỡng nhất định, trong số ấy, lá cây là bộ phận được sử dụng nhiều nhất.

Đặc điểm của chùm ngây là dễ trồng và dễ sống, có thể thích nghi tốt ở các vùng có khí hậu lạnh đến nóng, không kén đất, khả năng chống chịu sâu bệnh tốt, không cần phun thuốc, tốn ít phân. Cây có thể cho thu hoạch ngay sau 5 – 6 tháng gieo trồng. Giá trị dinh dưỡng của chùm ngây quá lớn, vì thế giá cho 1kg lá dao động từ 60,000 – 100,000. Hiện này, chùm ngây là gì không còn là vấn đề khó với một số bà nội trợ hiện đại.

Công dụng của cây chùm ngây

Chùm ngây được phát hiện lần đầu tiên tại khu vực Nam Á, cách đây hơn 4000 năm. Hiện nay, loài cây này được trồng rất nhiều ở khu vực Châu Á và Châu Phi – những vùng có tỷ lệ trẻ em suy dinh dưỡng cao. Theo thống kế từ tổ chức y tế thế giới WHO và tổ chức nông lương thế giới FAO chùm ngây đã cứu sống hàng triệu người nghèo, ít có khả năng chi trả cho thực phẩm.

Vậy chùm ngây là gì, do đâu mà cây lại đóng vai trò quan trọng đến vậy? Đó là do trong chùm ngây ẩn chứa hàm lượng dinh dưỡng rất cao, bao gồm hàng loạt khoáng chất, vitamin cần thiết cho cơ thể, các axit amin, beta-caroten, phenolics… Những hợp chất này phân bố trên tất cả các bộ phận của cây, chứ không riêng gì phần lá.

Chính vì vậy chùm ngây được sử dụng để hỗ trợ điều trị một số căn bệnh như: tim mạch, ung thư, tiểu đường, còi xương, suy dinh dưỡng, thiếu máu, co giật, các căn bệnh liên quan đến gan… Ngoài ra, loài rau này còn giúp ổn định huyết áp, mỡ máu, đồng thời chống oxy hóa, làm đẹp da…

Tại Việt Nam, từ giống cây mọc hoang, chùm ngây đã dần chứng minh được vai trò quan trọng của mình trong đời sống hàng ngày, trở thành một loại rau vườn nhà thân thiết. Tuy mật độ bày bán chùm ngây chưa thật sự rộng rãi như nhiều loại rau củ khác, nhưng bạn vẫn có thể dễ dàng tìm thấy sản phẩm này ở tại các siêu thị lớn hay hàng rau lớn.

Cách sử dụng rau cũng tương đối đa dạng, có thể nấu canh như rau ngót, xay nấu cháo ăn dặm, bột, xay sinh tố… Người già, trẻ nhỏ, những người cơ thể suy yếu, thiếu chất… rất cần sử dụng loại rau này. Tuy nhiên, chùm ngây lại kiêng kị với bà bầu vì nó khiến tử cung co bóp, dễ sảy thai.

Cách trồng chùm ngây

Với nhiều tác dụng vượt trội, chùm ngây đã trở thành loại rau cần thiết trong bữa ăn. Thay vì mải mê thắc mắc chùm ngây là gì bạn nên nhanh chóng tìm hiểu cách trồng loại rau này:

Trồng làm rau ăn hàng ngày

Trong quá trình trồng và chăm sóc rau bạn nên chú ý các vấn đề sau:

– Mật độ trồng: Mỗi cây cách nhau tối thiểu 1m, 2 hàng cách nhau tối thiểu 1.5m (Cây thân gỗ, cao, to nên cần khoảng cách lớn). Khi cây cao khoảng 1m thì bạn nên cắt đọt để cây phân nhánh, thu hoạch được nhiều rau chùm ngây. Ngoài ra, rau cũng non hơn. Không nên để cây mọc quá cao, vừa khó thu hái, lá lại già.

– Thời gian trồng: Chùm ngây là loài cây dễ sống, nhưng không vì thế mà bạn có thể tùy ý gieo trồng. Bạn nên trồng cây vào mùa mưa (từ tháng 6 đến tháng 8), trồng cây vào mùa khô tỉ lệ sống sót thấp, cây quặt quẹo, chậm lớn.

– Xử lý đất trước khi gieo trồng: Bạn cần dọn sạch đất để tiêu diệt sạch sẽ sâu bệnh có hại tồn dư trong đất, đồng thời đào hố dễ hơn. Hố tiêu chuẩn sẽ có kích thước 30 x 30 x 30cm mỗi chiều, cần đào trước 1 tháng và bỏ 2 – 3 kg phân hữu cơ vào hố, lấp đất và ủ lại.

– Cách trồng: Dùng cuốc làm tơi xốp đất, xé lớp bọc ngoài túi bầu, đặt cây vào hố, chỉnh cây thẳng rồi lấp đất lại. Để cây không bị úng bạn cần chú ý lấp đất theo hình nón.

Trồng làm dược liệu

– Mật độ trồng: Cây cách cây 3m, hàng cách hàng 3m, cây cần khoảng không rộng rãi để có thể phát triển tốt nhất.

– Thời gian trồng: Mùa mưa cũng được chọn là thời điểm thích hợp nhất.

– Xử lý đất trước khi gieo trồng: Đất cần làm sạch, hố trồng nên đào to hơn 1 chút, khoảng 40cm x 40cm, lượng phân lý tưởng dao động từ 3 – 4kg.

– Cách trồng và chăm sóc: Cách trồng cũng tương tự như trên. Khi mới trồng, bạn cần rào cây thật kĩ, tránh gia súc gia cầm làm gẫy đổ cây. Vào mùa khô, cần dọn sạch cỏ và cành lá khô, đề phòng cháy.

Hy vọng bài viết trên đây là phần nào giúp bạn trả lời câu hỏi chùm ngây là gì và bắt đầu sử dụng loài cây này vào trong bữa ăn hàng ngày. Đây thật sự là một loài cây mang nhiều tác dụng kì diệu mà bạn không nên bỏ lỡ.